Halep oradaysa arşın burada

Malumunuz sınır komşumuz Suriye’de ikinci büyük şehir Halep’te Esed rejimi tarafından büyük katliamlar yapılmaktadır. Devletimiz ve ülkemiz halkı maddi ve manevi destek vermektedir. Bunu anlatmakta güçlük çekiyorum, bazıları Hepten bize ne neden burası ile meşgul oluyoruz diyorlar. Halep’in bir Osmanlı şehri olduğunu bile bilmeyenler var. 2011 yılında başlayan iş savaş sonrası buradaki diğer etnik kökenler Halebî terk etmişlerdir. Şimdi burada sadece Arap ve Türkmenler kalmış rejime direniyorlar. Rejimde bunu bildiği için çoluk çocuk demeden burada yaşayanları katlediyor.

     Halep’te yaşayanlar Müslüman ve Türkmenlerdir. Türkmenler hala orada Türkçe konuşurlar. Mimar Sinanın inşa ettiği camiler mevcuttur. Halep ten biz ne diyenler ve Halep bilmeyenlere ben bugün Halebî öğrenmeleri için Halep nedir ve bizim için neden önemli onu yazmak istiyorum.

      Halep (Arapçada: ˈħalab), Suriye'de bir şehirdir. Halep merkezinin son dönemlerde nüfusu 2011 yılına göre tahmini nüfusu 2 milyon civarında olup, Halep'e bağlı olan yerleşim yerleri ile toplam nüfusu 4.393.000 'dir. Halep Arapça'da ve diğer bazı Sami dillerinde süt veren demektir. Halep ilinin de merkezidir.

      Halep, Osmanlı İmparatorluğu'nun en önemli kentleri arasında yer almış, Türkçe deyimlere ve Türk edebiyatına yerleşmiştir. "Halep oradaysa arşın burada" deyimi, Aşık Ömer'in "İşte geldim gidiyorum şen olasın Halep şehri" beyiti, Aşık Emrah'ın sevdiğini Halep'te araması, Kerem'in Aslı'nın ateşine Halep'te yanıp kül olması bu meyanda sayılabilir.

     Tarihi MÖ 3000'li yıllara uzanan Halep Kalesi'nde çeşitli Mezopotamya devletleri, Roma İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu Arap hâkimiyeti, emeviler, Abbasiler, Hamdaniler, Miradişiler, ukayliler çok kısa bir süreliğine Büyük Selçuklu Devleti ve Osmanlı İmparatorluğu devirleri yaşanmıştır. I. Dünya Savaşı sonucunda Osmanlı İmparatorluğu'nun ortadan kalkmasından sonra bir müddet Fransızlarda kaldıktan sonra, Suriye Devleti kurulmuştur. Suriye'nin sürekli ticaret ve üretim merkezlerinden biri olmuştur.

      Osmanlı İmparatorluğu'nda Bursa ve İstanbul'dan sonraki en önemli dokumacılık merkezi Halep olmuştur. İpekli dokumaları ve meşhur sabunları Halep'in en önemli ihraç malı olmuştur. İstanbul'dan sonra ikinci en büyük ticaret merkezi ve altın çarşıları Halep'de olmuştur. 1500'lü yıllardan itibaren Venedikliler, İngilizler, Fransızlar ve Hollandalılar Halep'te konsolosluklar ve acenteler kurmuştur. Osmanlı'da ilk mason locası da Halep'te kurulmuştur. Osmanlı arşivlerinde yer alan hicri 1304 tarihli bir vesikada, Halep'te İngiliz konsolosu Handerson'un riyasetinde Farmaso Locası namıyla bir gizli teşkilat kurulduğu bildirilmektedir. Arap harfleriyle ilk matbaa İstanbul'dan önce Halep'e uğramıştır.

     Osmanlı şehirciliğinin klasik bir örneği olan Halep'in özelliklerinden biri de Kayşani ismindeki taş cinsinin yapılarda kullanılmasıdır. Halep Kalesi, hanlar, hamamlar, çarşılar, camiler (Halep Ulu Camii dahil), medreseler bu taşlardan yapılmıştır. Halepliler günümüzde bile evlerini taş kaplama yapmaya devam etmektedir. Selçuklu, Eyyubi, Memlük ve Osmanlı izlerini taşıyan Halep; Bursa, Konya, İstanbul'un bir alaşımı gibidir.

      Halep'te birçok etnik kökenden topluluk yaşamaktadır. Halep'in nüfus yapısı esas itibari ile Arap ve Türkmen'lerden oluşmaktadır çok az sayıda Ermeni, Süryani, Yahudi, Kürt, Çerkez de şehirde yaşamaktadır. Şehir merkezinin nüfusu 2011 tahminine göre 2 milyon, çevresi ile birlikte 4 milyondan fazla olduğu tahmin ediliyor. Şehrin tahmini nüfus oranı ise şöyledir; 50% Arap, 40% Türkmen, 10%'unu da Ermeni, Asuri, Yahudi, Kürt ve Çerkesler teşkil etmektedir. Ulaşım karayolu, havayolu ve demiryolu ile sağlanmaktadır. Şehirdeki yurtiçi-yurtdışı uçuşlara açık olan Halep Havalimanı, Suriye'nin ikinci en büyük havalimanıdır.

      Halep, "2006 İslam Kültür Başkenti" unvanını kazandı ve aynı zamanda 2011 yılında Suriye ile iç Savaşı ve Halep Muharebesi'nin başlangıcına kadar olan tarihi yerleri başarılı restorasyonlar dalgasına tanıklık etmiştir.

       Görüldüğü üzere Halep adeta bir Türkiye şehridir. Yaşayanlarda Arap Müslümanlar ve Türkmenlerdir. Bundan dolayıdır ki, bizim için burası çok önemli ve bol dua edelim.