İçme suyu neden kokuyor?

Bizim gazeteciliğin bir ayrı özelliği okurlarında şikayetini dile getirmektir. Bir aydır bana telefonla, maille ve sokakta görünce okurlar neden içme suyu kokuyor da yazmıyorsun diye sitem ediyorlar. Ben her sonbaharda 20 senedir içme suyunun koktuğunu ve nedenlerini bildiğim için pek fazla üzerinde durmadım. Birde içme suyu ile ilgili Belediye Başkanı Sayın Haluk Şahin Yazgının gayretlerini bildiğim için ben konunun çözüm durumuna bakıyorum.

      Geçtiğimiz günlerde Aksaray Belediyesi konu ile alakalı bir basın açıklaması yaparak kamuoyunu da aydınlattı, ama okumayan ya da duymayanlar hala bizden soruyorlar. İçme suyunu Mamasın Barajından aldığımız sürece sonbaharda sularımızın gömük ve Balık kokmaması mümkün değil. Ya buradan su almayacaksınız, ya da bu suyu minimuma düşüreceksiniz. Ancak o zaman bu kokudan kurtulabiliriz.

        Bununla ilgili bir çalışmayı Sayın Yazgı Bağlıda başlatarak 6 adet yeterli kuyuyu buldu. Ancak kayıp ve kaçak meselesi borular eski olduğu için kaçağın önlenmesi lazım. Onun içinde buradaki kuyulardan Aksaray’a su verilmesi için şebekenin yenilenmesi lazım. Ekim ayında yapılacak ihale ile yapılarak Bağlıdaki kuyular şehre verilecek ve kokudan kurtulacağız.

       Yılların ihmali ve ilgisizliği içme suyu meselesini bugüne getirmiştir. 20 senedir hallolmayan içme suyunu Yazgıya fatura etmek insafsızlık olur. 1.5 yılda neden yapmadın demek pek doğru olmaz, süresi bittiğinde bu meseleyi halletmezse hep birlikte bu soruyu sorabiliriz. Zaten Belediyede sonbaharda yaşanan bu kokuyu inkar etmiyor.

      Geçtiğimiz hafta iç Belediyeden bir açıklama yapıldı. Bu açıklama bir buçuk sayfayı bulmakta idi. Ben bu açıklamanın bazı önemli bölümlerini sizlerle paylaşmak istiyorum. Konu daha net anlaşılması açısından önem arz ediyor.

      “Şehir içme suyunun ortalama olarak % 45 i Mamasın Barajından, %40 ı Bağlıköy Yer altı suyundan ve %15 i Helvadere tatlı su kaynağından karşılanmaktadır.

       Şehrimizin ana içme suyu kaynağı Mamasın Barajıdır. Mamasın Barajı 1960’lı yıllarda sulama amacıyla yapılmış bir barajdır. 1998 yılından itibaren içme suyu amaçlıda kullanılmaktadır. İçme suyu, barajın sulama suyu kanalından alınmaktadır. Barajda ayrıca olta-ağ balıkçılığı ve kerevit avcılığı yapılmaktadır. Barajı besleyen bu kaynaklar; akış güzergâhında bulunan yerleşim yerleri, turistik tesisler ve tarım arazilerindeki uygulamalar neticesi kirliliğe maruz kalmaktadır. Mamasın barajı etrafındaki arazilerde yoğun tarımsal faaliyetler yapılmaktadır. Bu faaliyetler neticesinde mamasın barajına direkt veya karasu deresi ve Melendiz Irmağı yolu ile kirlilik yapıcı atıklar taşınmaktadır. 50 yıla yaklaşan bir hizmet ömrü olması sebebi ile baraj tabanında yoğun kirleticilerin bulunduğu bir çamur tabakası oluşmuştur. Ayrıca bahar ve yaz aylarında birçok kez (halk arasında yosun diye bilinen) alg patlaması meydana gelmektedir.

       Mamasın barajı en büyük içme su kaynağı olup, buradan alınan su belli bir fiziksel ve kimyasal arıtımdan sonra şehre verilmektedir. Diğer iki yeraltı su kaynağında ise arsenik giderimi yapılmakta olup demir 3 klorür dozlamasına dayalı basınçlı kum filtreleri sistemini barındıran bir arıtmaya tabi olduktan sonra su şehre verilmektedir.

        Her yılın özellikle Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında karşılaşılan bu sorunun kısmen giderilebilmesi için DSİ Genel Müdürlüğü ile bu yıl bir takım önlemler ve çalışmalar yapılmış olup, bu yıl ciddi anlamda tat ve koku problemi yaşanmamıştır. Fakat son zamanlarlarda mevcut şebeke suyunda hissedilir biçimde ortaya çıkan tat ve koku probleminin nedeni, gece ve gündüz sıcaklıkları arasındaki farkın büyük olması sebebi ile taban suyunun üstte bulunan su ile karışmasına bağlı olarak baraj gölünün her katmanına tat ve kokunun yayılmasıdır.

        Aksaray Belediyesi olarak bu sorunun tamamen çözülmesine yönelik bir su politikası oluşturulmuş olup, kısa, orta ve uzun vadede projelerin hayata geçirilmesi ile beraber son bulması hedeflenmiştir. Bu kapsamda,2014 yılında yapılan keson kuyu ile Bağlıköyden alınan yer altı su kaynağının kapasitesi %35 arttırılmıştır.

        Ayrıca; Bağlıköy mevkiinde 6 adet kuyu açılmış olup bu kuyuları mevcut içme suyu sistemine dahil edilmesi için,6 Ocak 2015 tarihinde İsale Hattı ve Depoların Proje İhalesi yapılmış, Projeler tamamlanmış olup 2015 Ekim ayı içerisinde inşaatının ihale aşamasına gelinmiştir. Yeni Arıtma Tesisinin Proje ihalesi ise,17 Eylül 2015 tarihinde gerçekleştirilecektir.

        Ayrıca; son günlerde oluşan tat ve koku probleminin giderilmesine yönelik, Bağlıköy arıtma tesislerinde yedek sistemler de devreye alınmış olup, kokunun kaynağı olan Mamasın Barajından alınan su miktarında azaltılmaya gidilmiştir” deniyor.